ต้องยอมรับว่าช่วงนี้ข่าว Nissan กำลังเป็นกระแสมาแรงพอสมควร โดยเฉพาะเมื่อไม่สามารถควบรวมกับ Honda ได้ เนื่องจากการเจรจาล้มเหลวหลังประกาศเพียง 2 เดือน จากนั้นกลายเป็นเรื่องใหญ่ขึ้นมาอีก โดยเมื่อ Nissan ปิดโรงงานบางแห่งในไทย เพื่อควบรวมกับอีกแห่ง โดยเป็นหนึ่งในแผนฟื้นฟูบริษัท เพื่อทำให้กลับมามีกำไรอีกครั้งหนึ่ง
แต่อีกกระแสหนึ่งที่กำลังถูกพูดถึงไม่แพ้กันคือ บริษัทอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ยักษ์ใหญ่ของโลกอย่าง Foxconn พยายามที่จะเข้าซื้อหุ้นจาก Nissan ให้ได้ เพราะอะไร มีที่มาอย่างไร แล้วถ้าซื้อหุ้นสำเร็จบทบาทของ Foxconn ใน Nissan จะเป็นอย่างไร Techhub พาทุกคนมาวิเคราะห์สั้น ๆ กันครับ
หลายคนน่าจะทราบเกี่ยวกับเรื่องกลุ่มพันธมิตร Renault–Nissan–Mitsubishi เริ่มต้นมาจาก พันธมิตร Renault–Nissan ที่ก่อตั้งในปี 1999 เมื่อ Renault เข้าลงทุนใน Nissan และตกลงจับมือกันเป็นพันธมิตรเชิงกลยุทธ์ (Strategic Alliance) เพื่อแลกเปลี่ยนทรัพยากร เทคโนโลยี และความเชี่ยวชาญด้านการผลิตรถยนต์ ต่อมา Mitsubishi ได้เข้าร่วมกลุ่มอย่างเป็นทางการในช่วงปี 2016 (เมื่อนิสสันเข้าซื้อหุ้นของมิตซูบิชิในสัดส่วน 34%) ทำให้พันธมิตรนี้เปลี่ยนเป็น Renault–Nissan–Mitsubishi Alliance อย่างเป็นทางการตั้งแต่ปี 2017 เป็นต้นมา
แต่ล่าสุด อาจจะเป็นเพราะแนวทางการบริหารของบริษัท หรือบางข่าวลือก็พูดถึงการแย่งอำนาจการบริหารใน Nissan ประเทศญี่ปุ่น จนมีคดีอื้อฉาวอย่างของ carlos ghosn หลังจากนั้นมา Nissan ก็ประสบกับการขาดทุนมาตลอด จนต้องปรับแผน ลดอัตราส่วนแรงงาน และปิดโรงงานบางส่วนไป ซึ่งล่าสุด Nissan ยังมีหนี้ก้อนใหญ่ที่พยายามจะหาทางแก้ไขเรื่องนี้ หนึ่งในวิธีที่จะแก้ปัญหาได้ คือการควบรวมกับ Honda แต่เมื่อ Honda ไม่เอาด้วยแล้ว หนึ่งในอีกไม่กี่ทางเลือกที่เหลือ คืออาจจะต้องขายหุ้นให้กับ Foxconn ซึ่งมีข่าวว่าผู้บริหารของ Foxconn เอง ได้บินไปเจรจากับ Renault เพื่อเข้าซื้อหุ้น Nissan จาก Renault ให้ได้
มาวิเคราะห์กันครับ
1.ทำไม Foxconn ถึงสนใจ Nissan ขนาดนั้น
– Foxconn เป็นผู้ผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์รายใหญ่ระดับโลก (หนึ่งในนั้นคือผลิตให้ Apple iPhone) อาจจะต้องการรุกเข้าสู่ตลาดยานยนต์ไฟฟ้า ซึ่งกำลังเติบโตอย่างรวดเร็วทั่วโลก
– การมีพันธมิตรเป็นผู้ผลิตรถยนต์ที่มีแบรนด์และช่องทางจำหน่ายทั่วโลกอย่าง Nissan จะช่วยให้ Foxconn สามารถพัฒนารถยนต์ EV และระบบนิเวศน์ (ecosystem) ของตนเองได้ง่ายขึ้น ไม่ต้องพัฒนาใหม่ เอาของเดิมมาต่อยอด ทำได้ไวเหมือนที่ Renault ทำ
2.Nissan จะเป็นอย่างไรต่อไป หาก Foxconn เข้าเป็นผู้ถือหุ้นรายใหญ่หรือผู้ถือหุ้นสำคัญ
2.1 การเร่งพัฒนาเทคโนโลยี EV และรถยนต์สมัยใหม่ อาจจะมีการเร่งพัฒนาเทคโนโลยี EV และรถยนต์สมัยใหม่ (Smart Car)ได้รวดเร็วขึ้น โดย Foxconn มีความเชี่ยวชาญด้านชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์และระบบซัพพลายเชนที่แข็งแกร่งระดับโลก หาก Foxconn เข้ามาถือหุ้น Nissan จริง จะช่วยผลักดันให้ Nissan พัฒนาแพลตฟอร์ม EV ได้เร็วขึ้น อาจเห็นการใช้เทคโนโลยีแบตเตอรี่ (Battery), ระบบอินโฟเทนเมนต์ (Infotainment), ระบบ IoT และซอฟต์แวร์ต่าง ๆ ที่ Foxconn ถนัด ส่วน Nissan อาจได้รับประโยชน์จากการลดต้นทุนการผลิต EV และเข้าถึงตลาดชิ้นส่วนที่มีประสิทธิภาพสูง
2.2 การปรับโครงสร้างเครือข่ายการผลิตและซัพพลายเชน โดย Foxconn มีโรงงานผลิตในหลายประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะในจีนและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
เป็นไปได้ที่ Foxconn จะเข้ามาปรับโครงสร้างการผลิตรถยนต์ Nissan ให้มีความเป็นโมดูลาร์มากขึ้น เพื่อลดต้นทุนและเพิ่มความยืดหยุ่นในการออกแบบโมเดลใหม่ อาจเห็นการขยายการลงทุนร่วมกันในการผลิตชิ้นส่วนเฉพาะด้าน เช่น แบตเตอรี่ หรือชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ขั้นสูงในภูมิภาคต่าง ๆ
2.3 โฟกัสการตลาดและภาพลักษณ์ (Brand Image) ของ Nissan
การเข้ามาของ Foxconn อาจทำให้ Nissan ถูกมองว่าเป็น Tech-driven Automaker มากขึ้น แทนที่จะเป็นแบรนด์ญี่ปุ่นดั้งเดิมเพียงอย่างเดียว มีโอกาสที่ Nissan จะปรับกลยุทธ์ทางการตลาดให้เน้นย้ำเรื่องนวัตกรรมเทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้า-สมาร์ทคาร์ เพื่อสร้างภาพลักษณ์ใหม่ที่ทันสมัย ทว่าการเปลี่ยนแปลงนี้ต้องใช้เวลา และต้องรักษารากฐานกลุ่มลูกค้าเดิมที่ยังคงใช้รถเครื่องยนต์สันดาปภายใน (ICE) อยู่
3.โอกาสเติบโตจะเพิ่มขึ้น แต่ก็มีความเสี่ยงบางอย่าง
– ตลาด EV ทั่วโลกเติบโตอย่างรวดเร็ว ทั้งยุโรป จีน สหรัฐฯ และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จึงเป็นโอกาสให้ Nissan รีแบรนด์และรุกตลาดได้มากขึ้น หากได้รับเงินลงทุนและเทคโนโลยีจาก Foxconn
– การมีเครือข่ายของ Foxconn อาจทำให้ Nissan มีต้นทุนการผลิตและการวิจัยพัฒนาที่แข่งขันได้มากขึ้น เทียบกับค่ายรถอื่น ๆ
Foxconn มีโอกาสร่วมมือกับพาร์ทเนอร์ทางเทคโนโลยีอื่น ๆ (เช่น Apple, Google, หรือบริษัทจีนต่าง ๆ) ซึ่งอาจส่งผลให้ Nissan ได้ช่องทางในการนำเทคโนโลยีใหม่ ๆ เข้ามาใช้ในรถยนต์เร็วกว่าคู่แข่ง
หาก Foxconn เข้ามามีบทบาทสำคัญใน Nissan จริง ก็ต้องมีการปรับตัวเรื่องวัฒนธรรมองค์กรของทั้งสองฝ่ายแน่นอน โดยอาจจะเกินอำนาจบริหารที่ขบเขี่ยวกันระหว่าง Nissan และ Foxconn ซึ่งส่วนตัวก็คาดหวังว่า จะไม่ทำให้เกิดกรณีอย่าง carlos ghosn เป็นตราบาปซ้ำอีกรอบ ซึ่งโครงสร้างการบริหารและการตัดสินใจอาจมีความซับซ้อนมากขึ้น จากเดิมที่เคยเป็นพันธมิตร Renault–Nissan–Mitsubishi อาจมีการเจรจาปรับบทบาทของแต่ละค่ายในเครือใหม่
4 Nissan ในประเทศไทย จะเป็นอย่างไรต่อไป
– ไทยยังมีความสำคัญ ในด้านการผลิตรถยนต์ ต้องยอมรับว่า ประเทศไทยเป็นฐานการผลิตรถยนต์สำคัญในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดย Nissan เองก็มีโรงงานและเครือข่ายซัพพลายเออร์ที่ยาวนาน หาก Foxconn สนับสนุนทิศทาง EV จริง ไทยอาจได้รับการพิจารณาเป็นหนึ่งในฐานการผลิตรถยนต์ไฟฟ้าของ Nissan เนื่องจากรัฐบาลไทยเองก็กำลังส่งเสริมการลงทุนด้าน EV แต่ทั้งนี้ต้องขึ้นอยู่กับนโยบายจากสำนักงานใหญ่ ซึ่งที่ผ่านมา ก็ต้องยอมรับว่า ผู้บริหารฝั่งญี่ปุ่น ไม่ได้ให้ความสำคัญกับการนำรถใหม่ ๆ มาขายในไทยมากนัก รวมถึงแรงจูงใจจากภาครัฐไทย ว่าจะดึงดูดการลงทุน EV มากน้อยเพียงใด
– โอกาสในการเปิดไลน์ผลิต EV หรือแพลตฟอร์มใหม่ (e-Power, Hybrid, BEV) เพิ่มมากขึ้น โดย Nissan ในไทยปัจจุบันมีรถยนต์ e-Power (เช่น Nissan Kicks) ที่ได้รับความสนใจในระดับหนึ่ง หากได้รับการสนับสนุนจาก Foxconn ซึ่งเชี่ยวชาญด้านแบตเตอรี่และชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ อาจได้เห็นการขยายไลน์ผลิตรถยนต์ไฟฟ้าเต็มรูปแบบ (Battery Electric Vehicle หรือ BEV) ในไทยมากขึ้น และอาจผลิตเพื่อส่งออกในอาเซียน
– การปรับเปลี่ยนกลยุทธ์การตลาดและบริการหลังการขาย ในระยะสั้นถึงกลาง อาจยังคงดำเนินธุรกิจแบบเดิม โดยพยายามประคองยอดขายรถยนต์เครื่องยนต์สันดาป (ICE) และ e-Power แต่ในระยะยาว หาก Foxconn และ Nissan มีแผนธุรกิจที่เน้นยานยนต์ไฟฟ้า อาจมีการสร้างเครือข่ายสถานีชาร์จ หรือบริการเทคโนโลยีอื่น ๆ ที่ทำให้แบรนด์ Nissan แตกต่างจากคู่แข่งในไทย
หากดีลนี้เกิดขึ้นจริง Foxconn มีศักยภาพที่จะช่วย Nissan ต่อยอดสู่ยุคยานยนต์ไฟฟ้าและรถยนต์อัจฉริยะได้รวดเร็วขึ้น ซึ่งอาจส่งผลดีทั้งในเชิงภาพลักษณ์และศักยภาพการแข่งขันทั่วโลก รวมถึงตลาดในประเทศไทยด้วย แต่การเปลี่ยนแปลงใด ๆ ล้วนต้องอาศัยเวลาในการปรับตัวและต้องพิจารณาปัจจัยรอบด้าน ทั้งนโยบายภาครัฐ สภาวะตลาด และวัฒนธรรมองค์กรเป็นสำคัญครับ
แหล่งข้อมูล
https://www.reuters.com/markets/deals/foxconns-aim-is-cooperation-with-nissan-not-acquisition-2025-02-12/
https://asia.nikkei.com/Business/Business-deals/Foxconn-approached-Renault-over-stake-in-Nissan-chairman-says
https://fortune.com/2025/02/12/nissan-honda-renault-foxconn-taiwan-contract-manufacturer-renault/
