เมื่อเราป้อนรหัสจ่ายเงินหรือเข้าเว็บต่าง ๆ จะมีระบบให้เราใส่เลขต่าง ๆ เช่น สูตรคำนวนทางคณิตศาสตร์ง่าย ๆ กับจังผิดภาพ หรือกดเลือกรูปภาพที่มีขนาดใกล้เคียงกับคำที่บอก สิ่งนั้นคือ CAPTCHA
CAPTCHA คืออะไร
CAPTCHA ย่อมาจาก Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart (ชื่อยาวมะ?) โดยแปลง่าย ๆ ว่า การทดสอบโดยระบบอัตโนมัติเพื่อแยกมนุษย์และคอมพิวเตอร์ออกจากกัน
CAPTCHA ถูกคิดค้นเพื่อบล็อกซอฟต์แวร์และสแปมซอฟต์แวร์ที่เป็นสแปมไม่ให้โพสหรือส่งข้อมูลจำนวนในคราวเดียวกัน เพราะทุกวันนี้มีสแปมเกิดมากมาย ซึ่งจะใช้คอมพิวเตอร์ในการเจาะหรือโพสต์ข้อความจำนวนมากจนสร้างเสียหาย
โดยในอดีต CAPTCHA ที่เรามักจะเห็นกันบ่อยที่สุดมักจะเป็นตัวอักษรที่บิดเบี้ยว แล้วให้เราใส่ให้ถูก ซึ่งมันเป็นเรื่องยากมาก ๆ ที่คอมพิวเตอร์จะเข้าใจภาษาลับเฉพาะแบบนั้น (แต่เชื่อไหมว่า ทุกวันนี้ก็มีบอทที่สามารถทำเรื่องนี้ได้แล้ว) จนถึงวันนี้ CAPTCHA ส่วนใหญ่เปลี่ยนเป็นรูปภาพและเราเลือกภาพที่ตรงกับคำมากที่สุด
ใครบ้างที่ใช้ CAPTCHA
CAPTCHA ใช้กับเว็บไซต์ต่างๆที่ต้องการตรวจสอบว่าผู้ใช้ไม่ใช่หุ่นยนต์ เช่น เว็บ Techhub เนี่ยก็ต้องมี CAPTCHA ก่อนจะเข้าหลังบ้านเพื่อกันบอทหรือ Spyware ที่พยายามจะล็อกอินเพื่อเข้าหลังบ้านของเว็บไซต์
การใช้ CAPTCHA อีกแบบหนึ่งสำหรับแบบฟอร์มการลงทะเบียนบนเว็บไซต์เช่น Yahoo! อีเมลหรือ Gmail ที่ผู้คนสามารถสร้างบัญชีได้ฟรี โดย CAPTCHA ช่วยป้องกันผู้ส่งสแปมจากการใช้บอทเพื่อสร้างบัญชีอีเมลสแปมมากมาย ซึ่งอีเมลอาจถูกนำไปใช้หลอกลวงผู้คนอื่น ๆ เช่นกัน และจะส่งผลต่อเซิฟเวอร์ผู้ให้บริการอีเมล หากมันถูกสมัครถี่ ๆ เช่นกัน
ทั้งนนี้ นับตั้งแต่เปิดตัว CAPTCHA บอทที่ใช้แมชชีนเลิร์นนิงได้รับการพัฒนา บอทเหล่านี้สามารถระบุ CAPTCHA แบบดั้งเดิมได้ดีขึ้นด้วยอัลกอริทึมที่ได้รับการฝึกฝนในการจดจำรูปแบบใหม่ เนื่องจากการพัฒนานี้ CAPTCHA รุ่นใหม่ขึ้นอยู่กับการทดสอบที่ซับซ้อนมากขึ้น ตัวอย่างเช่น reCAPTCHA ต้องคลิกในพื้นที่เฉพาะและรอจนกว่าตัวจับเวลาจะหมด
แต่ทั้งนี้ ข้อเสียของ CAPTCHA ก็มีเช่นกัน
- ก่อกวนและสร้างความไม่พอใจให้กับผู้ใช้
- อาจเข้าใจยากหรือใช้กับผู้ชมบางกลุ่ม
- CAPTCHA บางประเภทไม่รองรับเบราว์เซอร์ทั้งหมด
- CAPTCHA บางประเภทไม่สามารถเข้าถึงได้สำหรับผู้ใช้ที่ดูเว็บไซต์โดยใช้โปรแกรมอ่านหน้าจอหรืออุปกรณ์ช่วยเหลือ
ทำไมกด CAPTCHA แล้วไม่ผ่านสักที
เมื่อเว็บแต่ละเว็บมีการตั้งค่า CAPTCHA แอดมินของเว็บนั้น ๆ สามารถระบุความยากของ CAPTCHA ได้ หากตั้งไว้แข็งมาก ๆ ตัวระบบจะให้เราใส่ตามจำนวนครั้งที่ระบุไว้เช่น 2 ครั้งบ้าง หรือ 3 ครั้งบ้าง แต่หากมีครั้งใดใส่ผิด ก็ต้องเริ่มหมดหรือใช้ระบบที่บอทจะคาดเดาได้ยาก เช่น reCAPTCHA ระบบที่คลิกในพื้นที่เฉพาะและรอจนกว่าตัวจับเวลาจะหมด แต่หากต้องความปลอดภัยไว้ต่ำ อาจจะใส่แค่ครั้งเดียวที่เป็นตัวอักษรบิดเบี้ยว จะทำให้การเข้าสู่ระบบทำได้ง่ายกว่า
CAPTCHA มีกี่ประเภท
CAPTCHA แบ่งออกเป็น 3 หมวดหลัก ๆ คือข้อความ ภาพ และเสียง
1.CAPTCHA ในรูปแบบข้อความ จะมีให้ใส่เป็นตัวเลขและตัวอักษร พร้อมใส่สีเพื่อให้บอทคาดเดาได้ยากครับ
2.CAPTCHA ในรูปแบบภาพ จะให้เราติ๊กภาพที่ใกล้เคียงกับภาพหลัง
3.CAPTCHA แบบเสียง ส่วนใหญ่จะใช้คู่กับแบบข้อความเพื่อช่วยคนที่มีปัญหาทางสายตาครับ