ในเมื่อสมาร์ทโฟนกลายเป็นศูนย์รวมทุกสรรพสิ่งในชีวิตประจำวันของเราไปเรียบร้อย ดังนั้นจึงไม่แปลกที่จะมีข้อมูลส่วนตัวอยู่บนอุปกรณ์ชนิดนี้อย่างนับไม่ถ้วน และในยุคที่ผู้คนเปลี่ยนสมาร์ทโฟนกันเป็นว่าเล่น ออกรุ่นใหม่มาเมื่อไร ก็ขายรุ่นเก่าทิ้งกันทันที ทำให้ตลาดสมาร์ทโฟนมือสองก็คึกคักตามไปด้วย หลายคนที่ใช้แอนดรอยด์และจัดการคืนค่าดั้งเดิมด้วยคำสั่ง Factory data reset โดยหวังว่ามันจะช่วยลบข้อมูลได้เกลี้ยง ก่อนจะจำหน่ายต่อให้กับคนอื่น ต้องคิดใหม่ครับ
ค่ายแอนติไวรัสชื่อดังอย่าง Avast ได้ซื้อสมาร์ทโฟนมือสองจาก eBay มา 20 เครื่อง และสามารถกู้คืนภาพถ่ายกว่า 40,000 ภาพ ซึ่งมีภาพเปลือยติดมาด้วยจำนวนหนึ่ง พร้อมกับสามารถอ่านอีเมล์ ข้อความสั้น และเห็นรายชื่อเบอร์โทร ชื่อเจ้าของเครื่อง หรือแม้แต่รายการเงินกู้ที่ยังคงหลงเหลืออยู่บนสมาร์ทโฟน
ที่จริงการกู้คืนข้อมูลลักษณะนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพื่อนผมคนนึงเป็นผู้จำหน่ายซอฟต์แวร์ลักษณะนี้ให้กับหน่วยงานปราบปรามยาเสพติด ตำรวจ และทหาร เป็นซอฟต์แวร์ราคาหลักแสนหลักล้านต่อไลเซนส์ — แต่ที่ Avast ใช้ในการทดลองนั้น เป็นซอฟต์แวร์กู้คืนข้อมูลธรรมดาที่มีวางขายทั่วไปและหาดาวน์โหลดได้ไม่ยาก
นั่นหมายถึงข้อมูลส่วนตัวของคุณ (และภาพหรือคลิปลับต่างๆ) กำลังตกอยู่ในความเสี่ยงที่จะถูกเผยแพร่อย่างยิ่ง แม้จะใช้คำสั่งบนแอนดรอยด์เพื่อลบข้อมูลทิ้งแล้วก็ตาม
ถามว่าแล้วควรทำอย่างไร ไม่ให้มีคนกู้คืนข้อมูลได้ ?
แนวทางง่ายๆ สำหรับผู้บริโภคทั่วไปก็คือ การใช้คำสั่ง Encrypt phone ที่อยู่ในเมนู Setting > Security เพื่อเข้ารหัสข้อมูลทั้งหมดบนตัวเครื่อง จากนั้นค่อยทำ Factory data reset เพื่อลบข้อมูลทิ้ง เท่านี้เวลากู้คืนข้อมูลขึ้นมา ก็จะเห็นเป็นขยะซะส่วนใหญ่ หากยังไม่มั่นใจ ก็อาจจะใส่ภาพทั่วไปเข้าไปในเครื่องอีกรอบ แล้วก็จัดการทำ Factory data reset อีกครั้ง ยิ่งทำขั้นตอนหลังซ้ำเยอะเท่าไร ด้วยจำนวนภาพมากเท่าไร ก็ยิ่งปลอดภัยมากขึ้นเท่านั้น เพราะสิ่งที่จะกู้กลับคืนมาได้ก็คือภาพที่ไม่มีอะไรสำคัญกับตัวเราแล้วนั่นเอง
ใครที่ไม่อยากให้เซลฟี่ของตัวเองหลุดออกไปแบบควบคุมไม่ได้ — ก็จัดการเคลียร์เครื่องกันให้ดีๆ ก่อนส่งต่อนะครับ แล้วจะหาว่าไม่เตือน 😉
