InSpectra-01 AI ระบบปัญญาประดิษฐ์ที่สามารถตรวจสอบโครงสร้างตึกร้าวได้อย่างชาญฉลาด เพียงแค่ถ่ายรูปและส่งให้ AI เช็คให้
โครงสร้างพื้นฐาน ไม่ว่าจะเป็นอาคาร ที่อยู่อาศัย สะพาน เขื่อน หรืออุโมงค์ คือเส้นเลือดใหญ่ที่หล่อเลี้ยงสังคมและเศรษฐกิจ การดูแลรักษาให้อยู่ในสภาพที่สมบูรณ์และปลอดภัยจึงเป็นภารกิจสำคัญยิ่ง
อย่างไรก็ตาม การตรวจสอบสภาพโครงสร้างตามแบบดั้งเดิมนั้นมักเผชิญกับความท้าทายหลายรูปแบบ ทั้งความล่าช้า ค่าใช้จ่ายสูง ความเสี่ยงต่อผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่เข้าถึงยาก และความคลาดเคลื่อนที่อาจเกิดขึ้นจากการประเมินด้วยสายตาของมนุษย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่น แผ่นดินไหว
Techhub อยากแนะนำ InSpectra-01 AI ที่พัฒนาขึ้นโดยศูนย์วิจัยตรวจสอบโครงสร้างและเฝ้าระวัง (Structural Monitoring and Inspection Research Center – IIMRaS) ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นำทีมโดย รศ.ดร.พรหมพัฒน ธัญสิริชัยศรี โดยนำ AI มาประยุกต์ใช้เพื่อการตรวจจับและวัดขนาดรอยร้าวในโครงสร้างโดยเฉพาะ
ความท้าทายของการตรวจสอบแบบดั้งเดิม
เพื่อให้เข้าใจถึงคุณค่าของ InSpectra-01 อย่างถ่องแท้ เราจำเป็นต้องมองย้อนกลับไปที่ข้อจำกัดของการตรวจสอบโครงสร้างแบบเดิมๆ ซึ่งมักประกอบด้วย
- การพึ่งพาสายตามนุษย์ การตรวจหารอยร้าว รอยแตก หรือความผิดปกติอื่นๆ มักอาศัยประสบการณ์และความชำนาญของวิศวกรผู้ตรวจสอบ ซึ่งอาจมีความคลาดเคลื่อน หรือมองข้ามรอยร้าวขนาดเล็กไปได้
- ความล่าช้าและใช้แรงงานสูง การสำรวจพื้นที่ขนาดใหญ่หรือโครงสร้างที่ซับซ้อนต้องใช้เวลาและกำลังคนจำนวนมาก การจัดทำเอกสารและรายงานก็เป็นกระบวนการที่ใช้เวลาอีกส่วนหนึ่ง
- ค่าใช้จ่ายสูง การเข้าถึงพื้นที่ตรวจสอบบางแห่ง เช่น ที่สูง ใต้สะพาน หรือภายในเขื่อน อาจต้องใช้อุปกรณ์พิเศษ เช่น นั่งร้าน รถกระเช้า หรืออุปกรณ์ปีนป่าย ซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูงและเพิ่มความเสี่ยง
- ความเสี่ยงต่อความปลอดภัย วิศวกร อาจต้องทำงานในสภาพแวดล้อมที่อันตราย ทั้งจากความสูง สภาพอากาศ หรือความไม่มั่นคงของโครงสร้างที่เสียหาย (โดยเฉพาะหลังภัยพิบัติ)
InSpectra-01 ทางออกของปัญหาข้างต้น
InSpectra-01 ได้รับการออกแบบมาเพื่อก้าวข้ามข้อจำกัดเหล่านี้โดยตรง หัวใจสำคัญคือการใช้ Agentic AI Inspection ซึ่งเป็นระบบปัญญาประดิษฐ์ที่สามารถทำงานได้อัตโนมัติในระดับหนึ่ง เมื่อได้รับข้อมูลนำเข้า ซึ่งในกรณีนี้คือภาพถ่ายของโครงสร้าง โดย AI จะดำเนินการวิเคราะห์ตามขั้นตอนที่ถูกตั้งโปรแกรมไว้ คือ
- การตรวจจับ ตัว AI จะใช้เทคนิค Computer Vision และ Machine Learning ที่ผ่านการฝึกฝนด้วยข้อมูลภาพรอยร้าว เพื่อระบุตำแหน่งของรอยร้าวบนพื้นผิวโครงสร้างในภาพถ่ายได้อย่างแม่นยำ แม้จะเป็นรอยร้าวขนาดเล็กก็ตาม
- การวัดขนาด โดยหลังจากตรวจพบ AI จะทำการวัดขนาดของรอยร้าว ทั้งความกว้างและความยาว โดยใช้การวิเคราะห์พิกเซลในภาพเทียบกับมาตราส่วน (หากมี) หรือประเมินจากลักษณะทางเรขาคณิต
- การประเมินเบื้องต้น ระบบสามารถประเมินระดับความรุนแรงเบื้องต้นของรอยร้าวได้ตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ล่วงหน้า ช่วยคัดกรองและจัดลำดับความสำคัญของบริเวณที่ต้องให้ความสนใจเป็นพิเศษ
- การสร้างรายงาน ผลการวิเคราะห์ทั้งหมดสามารถถูกรวบรวมและทำเป็นรายงานได้ทันที ทำให้การจัดเก็บข้อมูลเป็นระบบและง่ายต่อการติดตามผล
สรุปง่ายๆ คือ เทคโนโลยีนี้ใช้หลักการ Agentic AI Inspection คือระบบ AI ที่มีความสามารถในการดำเนินการวิเคราะห์ได้เอง ผู้ใช้งานเพียงแค่อัปโหลดภาพถ่ายของรอยร้าวหรือส่วนของโครงสร้างที่ต้องการตรวจสอบเข้าไปในระบบ จากนั้น AI จะทำหน้าที่วิเคราะห์ภาพเหล่านั้นโดยอัตโนมัติ ตั้งแต่การตรวจหาตำแหน่งของรอยร้าว การวัดขนาด (ความกว้าง ความยาว) และประเมินระดับความเสียหายเบื้องต้นตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้
วิธีใช้งาน InSpectra-01
สำหรับใครที่สนใจทดลองใช้งาน InSpectra-01 สามารถทำได้ง่ายๆ คือ
1.เข้าไปที่เว็บไซต์: https://inspectra-o1.onrender.com/iimras/
2.อัปโหลดภาพถ่ายรอยร้าวที่ชัดเจนของโครงสร้างที่ต้องการตรวจสอบ เมื่อกด Submit ระบบ AI จะทำการประเมินผลโดยอัตโนมัติ
จากการทดสอบ แนะนำว่า ภาพชัดเท่าไหร่ หรือยิ่งถ่ายใกล้แค่ไหนยิ่งดีครับ ซึ่งจะทำให้ AI ประเมินได้แม่นยำมากขึ้น
ข้อควรรู้ ยังอยู่ในขั้นทดลอง ใช้รับรองผลการประเมินไม่ได้
InSpectra-01 ในปัจจุบันยังเป็นโครงการที่อยู่ในระหว่างการทดลองใช้งาน มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการศึกษาและการวิจัยเท่านั้น ยังไม่สามารถนำผลการประเมินไปใช้แทนการตรวจสอบโดยวิศวกรผู้เชี่ยวชาญได้ และไม่สามารถนำผลไปใช้เพื่อการรับรองทางวิศวกรรมใดๆ
ซึ่งทีมงานเค้าก็บอกว่า ยินดีรับฟังทุกความคิดเห็นและข้อเสนอแนะ เพื่อนำไปพัฒนา AI ให้มีประสิทธิภาพและความสามารถที่ดียิ่งขึ้นต่อไปในอนาคตครับ ใครมีภาพบ้านตัวเองร้าว ไปลองใช้งานกันดูนะ
Relate Stories
https://www.techhub.in.th/tag/ai/
ที่มา
