ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวันของเรา การทำธุรกรรมต่าง ๆ ผ่านช่องทางออนไลน์ได้กลายเป็นเรื่องปกติ Digital ID หรือ การพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัล ถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง ที่จะช่วยให้คนไทยสามารถทำธุรกรรมออนไลน์ผ่านบริการดิจิทัลต่าง ๆ ได้อย่างมั่นใจ รวดเร็วยิ่งขึ้น รู้ว่าเรากำลังทำธุรกรรมอยู่กับใคร ด้วยกระบวนการ ทั้งการพิสูจน์และยืนยันตัวตน มีส่วนช่วยในการลดการใช้เอกสารซ้ำซ้อน และเพิ่มความปลอดภัยของข้อมูล ซึ่งจะทำให้คนไทย สามารถเข้าถึงบริการดิจิทัลของรัฐและบริการดิจิทัลอื่น ๆ ได้ง่ายขึ้น
ตอนนี้มีหลายประเทศได้คิดค้นและพัฒนาระบบ Digital ID โดยผนวกกับบริการเพื่อให้ประชาชนในประเทศได้ใช้งาน ที่จะส่งผลต่อการเพิ่มศักยภาพการแข่งขันด้านดิจิทัล แต่ระบบการทำงานของแต่ละประเทศนั้นมีความแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับรูปแบบการทำงานของหน่วยงานรัฐ และจุดประสงค์ในการนำ Digital ID ไปใช้ ยกตัวอย่าง
เอสโตเนีย ประเทศเล็ก ๆ ในยุโรปเหนือ ที่สร้างชื่อเสียงให้ตัวเองในฐานะผู้นำด้านเทคโนโลยีดิจิทัล ด้วยการนำ Digital ID มาใช้อย่างแพร่หลาย จนกลายเป็นต้นแบบที่หลายประเทศทั่วโลกต่างต้องจับตามอง ไม่ว่าจะเป็น
- e-Residency เปิดโอกาสให้ชาวต่างชาติสามารถสมัครเป็น “e-Resident” เพื่อเข้าถึงบริการต่างๆ ของรัฐบาลเอสโตเนียและเปิดให้โอกาสให้เข้ามาทำธุรกิจได้ง่ายขึ้น
- X-Road ระบบเชื่อมต่อข้อมูลระหว่างหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ทำให้การแลกเปลี่ยนข้อมูลทำได้ราบรื่นและปลอดภัย
- i-Voting ระบบลงคะแนนเสียงเลือกตั้งทางอิเล็กทรอนิกส์ ช่วยเพิ่มความสะดวกและความโปร่งใสในการเลือกตั้ง
(อ้างอิง: เอสโตเนีย (1) https://shorturl.at/rjcji (2) https://shorturl.at/r6J4R)
ออสเตรเลีย ที่เพิ่งผ่านร่างกฎหมายการนำ Digital ID มาใช้ เพื่อช่วยให้คนในออสเตรเลียสามารถพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางออนไลน์ได้อย่างปลอดภัยและสะดวกสบาย โดยไม่ต้องพึ่งพาเอกสารแบบกระดาษเหมือนเดิม
(อ้างอิง : ออสเตรเลีย https://shorturl.at/lyaqw)
สำหรับ ประเทศไทย ที่กำลังอยู่ในช่วงเปลี่ยนผ่านสู่ยุคดิจิทัลอย่างเต็มรูปแบบ Digital ID ถือเป็นส่วนสำคัญในการช่วยสนับสนุนระบบนิเวศดิจิทัลที่เชื่อมโยงข้อมูลประจำตัวของเรากับบริการต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนอย่างปลอดภัย สามารถพิสูจน์และยืนยันได้ว่าเรากำลังทำธุรกรรมออนไลน์อยู่กับใคร เพิ่มความสะดวก รวดเร็ว ลดความยุ่งยากในการใช้เอกสารที่สำคัญยังมีประโยชน์มากมาย ทั้ง
เพิ่มประสิทธิภาพบริการภาครัฐ ลดขั้นตอน ลดเวลา และลดค่าใช้จ่ายในการเข้าถึงบริการภาครัฐ ประชาชนสามารถทำธุรกรรมต่าง ๆ ได้ทุกที่ทุกเวลาผ่านบริการดิจิทัล หรือ e-Service จากรัฐเอง ไม่ว่าจะเป็นการยื่นภาษี การขอใบอนุญาต หรือการลงทะเบียนต่าง ๆ
ส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล Digital ID จะสร้างความเชื่อมั่นในการทำธุรกรรมออนไลน์ กระตุ้นการเติบโตของธุรกิจอีคอมเมิร์ซและธุรกิจดิจิทัลอื่น ๆ ดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ และสร้างโอกาสใหม่ๆ ให้กับผู้ประกอบการไทย
ยกระดับคุณภาพชีวิต ช่วยลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงบริการภาครัฐ โดยเฉพาะสำหรับประชาชนในพื้นที่ห่างไกลหรือผู้ด้อยโอกาส นอกจากนี้ยังช่วยลดความยุ่งยากในการทำธุรกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน
เพิ่มความโปร่งใสและความปลอดภัยให้กับข้อมูล ระบบ Digital ID ที่มีมาตรฐานความปลอดภัยสูง จะช่วยป้องกันการปลอมแปลงเอกสารและการทุจริตคอร์รัปชัน และการทำธุรกรรมต่าง ๆ ผ่าน Digital ID สามารถตรวจสอบย้อนหลังได้
เตรียมพร้อมสำหรับอนาคต โดย Digital ID จะเป็นพื้นฐานสำคัญในการรองรับเทคโนโลยีใหม่ ๆ ในอนาคต เช่น เทคโนโลยี Blockchain ตลอดจน Internet of Things (IoT) และปัญญาประดิษฐ์ (AI) ซึ่งจะเข้ามามีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวันของเรามากขึ้น
เพื่อให้เห็นภาพมากขึ้น ปัจจุบันก็มีบริการจากภาครัฐและเอกชน ที่เชื่อมต่อระบบ Digital ID และเปิดให้บริการประชาชนเป็นที่เรียบร้อยแล้วด้วย
บริการภาครัฐ
- ยื่นภาษีออนไลน์ ยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาและภาษีอื่นๆ ได้ง่ายๆ ผ่านระบบออนไลน์ของกรมสรรพากร
- ขอใบรับรองต่างๆ ขอใบรับรองทะเบียนราษฎร, ใบรับรองการขึ้นทะเบียนบ้าน, และใบรับรองอื่นๆ ได้โดยไม่ต้องเดินทางไปที่สำนักงานเขต แค่ทำผ่านแอปพลิเคชัน ThaID ของกรมการปกครอง
- ลงทะเบียนเพื่อเข้าร่วมโครงการต่าง ๆ โครงการภาครัฐ, ลงทะเบียนเรียน, และลงทะเบียนอบรมใบขับขี่ออนไลน์ ได้สะดวกและรวดเร็ว รวมถึงตรวจสอบสิทธิและสวัสดิการต่างๆ ของตนเอง เช่น สิทธิบัตรทอง, สิทธิประกันสังคม, เช็คเครดิตบูโร และอื่น ๆ ได้ง่ายๆ ด้วยตัวเองแค่ปลายนิ้ว ได้ที่แอปพลิเคชัน ทางรัฐ นั่นเอง
บริการภาคเอกชน
- เปิดบัญชีธนาคาร ออนไลน์ได้โดยไม่ต้องเดินทางไปสาขา
- สมัครบริการโทรศัพท์มือถือ หรือขอเปลี่ยนแปลงข้อมูลส่วนตัวได้ง่ายๆ
- ทำธุรกรรมออนไลน์อื่น ๆ โดยสามารถยืนยันตัวตนในการทำธุรกรรมออนไลน์ต่างๆ เช่น การซื้อสินค้าออนไลน์ การจองตั๋วเครื่องบิน หรือการจองโรงแรม
จากบริการดิจิทัลที่หลากหลาย และพร้อมให้เราได้ใช้งานง่ายแค่มี Digital ID นี้ ทำให้วันนี้ คนไทยลงทะเบียนและมี Digital ID ผ่านบริการของ ThaID และ แอปพลิเคชันทางรัฐ รวมแล้วไม่น้อยกว่า 48 ล้านคนเลย
และในอนาคตหน่วยงานภาครัฐ ต่างๆ โดยเฉพาะ ETDA หรือสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ หน่วยงาน Regulator ที่มีบทบาทสำคัญในการส่งเสริม และกำกับดูแลธุรกิจบริการ Digital ID ให้เป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด ที่ไม่เพียงทำหน้าที่ในการตรวจประเมินและออกใบอนุญาตให้กับเหล่าธุรกิจผู้ให้บริการ Digital ID ภายใต้กฎหมาย Digital ID เท่านั้น แต่เพื่อให้ประเทศเกิดการเชื่อมต่อและใช้งาน Digital ID ในวงกว้างมากขึ้น เขาก็กำลังจะผนวกรวมบริการดิจิทัลจากทั้งภาครัฐและเอกชนอื่น ๆ เข้ามาเชื่อมต่อใช้งาน Digital ID มากขึ้นเรื่อย ๆ เพื่อสนับสนุนระบบนิเวศทางดิจิทัลที่สมบูรณ์แบบมากยิ่งขึ้น ทำให้ประชาชนเข้าถึงบริการดิจิทัลได้อย่างครอบคลุม มั่นใจและปลอดภัยขึ้น
เห็นอย่างนี้แล้ว ใครยังไม่ได้ลงทะเบียน Digital ID ก็รีบไปลงทะเบียนเลย อย่างที่บอกว่า มันจะทำให้เราเข้าถึงสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น โดยการลงทะเบียน Digital ID สามารถลงทะเบียนได้ผ่านแอปพลิเคชัน ThaID โดยในแอปจะมีข้อมูลทะเบียนราษฎร์ของเราอยู่ทั้งหมด ทั้งบัตรประชาชน ทะเบียนบ้าน ทะเบียนสมรส และอื่น ๆ ซึ่งเป็นเอกสารดิจิทัลที่สามารถใช้ยืนยันตัวได้จริงกับหน่วยงานรัฐ
และเมื่อลงทะเบียนเสร็จ แอปดังกล่าวยังสามารถเชื่อมโยงไปกับแอป “ทางรัฐ” ที่จะรวมบริการเกือบทุกอย่างของทางรัฐไว้ในนั้น (ก็ตามชื่อเลย) ทั้ง
- ลงทะเบียนรับเงิน Digital Waller 10,000 บาท
- ลงทะเบียนโครงการ One Family One Soft Power
- ดูข้อมูลทะเบียนรถ ดูใบสั่ง หรืออบรมใบขับขี่ออนไลน์
- ดูสวัสดิการต่าง ๆ ทั้งประกันสังคม กองทุน เบี้ยยังชีพ และสิทธิประโยชน์อื่น ๆ
- การเข้าถึงสาธารณูปโภคต่าง ๆ และการจ่ายค่าสาธารณูปโภค
- หางาน ข้อมูลงาน ลงทะเบียนอาสาต่าง ๆ
ทั้งหมดนี้ เป็นแค่ส่วนหนึ่งของบริการดีๆ ที่เป็นผลมาจากการใช้ Digital ID ที่จะเข้ามาเชื่อมข้อมูลส่วนบุคคลของเรา กับบริการภาครัฐที่มีในแอปทางรัฐ แบบที่ไม่ต้องเสียเวลาเดินทางไปยื่นเอกสารในการยืนยันตัวตน โดยเราสามารถลงทะเบียนและยืนยันตัวตนผ่านแอป “ทางรัฐ” ได้โดยตรง หรือจะลงทะเบียนผ่าน “ThaID” แล้วซิงค์ข้อมูลมาก็ได้ และภายในแอป ก็จะซิงค์ข้อมูลคร่าว ๆ ไว้ให้หมดแล้ว ทำให้เราไม่ต้องลงทะเบียนซ้ำซ้อนครับ
Digital ID กุญแจสู่โลกดิจิทัลที่สะดวกและปลอดภัยกว่าเดิม
สำหรับประเทศไทย มีการปรับตัวให้เท่าทันกับเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าอยู่ตลอด โดยภาครัฐได้พัฒนาระบบการให้บริการภาครัฐให้อยู่ในรูปแบบ e-service มากขึ้น เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงบริการ e-service ของภาครัฐได้สะดวก รวดเร็วยิ่งขึ้น ที่สำคัญภาครัฐเอง ก็ยังคงกระตุ้นให้เกิดการลงทะเบียนใช้งาน Digital ID อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ประชาชนสามารถเชื่อมต่อบริการภาครัฐได้อย่างสะดวก อย่างล่าสุด ก็ได้มีการกระตุ้นให้ประชาชนดาวน์โหลดแอปพลิเคชั่น ทางรัฐ และลงทะเบียนผ่าน ThaID เพื่อลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการเติมเงิน 10,000 บาท ผ่าน Digital Wallet ซึ่งก็ทำให้ยอดการใช้งาน Digita ID เพิ่มขึ้นจำนวนมาก นับเป็นหนึ่งสัญญาณที่สำคัญของประเทศในการปรับตัวเข้าสู่การทำธุรกรรมที่มั่นใจขึ้นด้วย Digital ID
จะเห็นได้ว่า ในยุคที่ทุกอย่างขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยี Digital ID คือสิ่งที่จะทำให้ชีวิตเราง่ายขึ้นจริง ๆ ไม่ว่าจะทำธุรกรรมกับรัฐหรือเอกชน ก็ไม่ต้องวุ่นวายกับเอกสารอีกต่อไป แถมยังปลอดภัยหายห่วง ไม่ต้องกลัวข้อมูลหลุด
หาก ไม่อยากพลาดเรื่องราวดี ๆ เกี่ยวกับ Digital ID แบบนี้ กดติดตามได้ ที่เพจ MEiD มีไอดี หรือ ที่เพจ ETDA Thailand แล้วคุณจะชีวิตดีเมื่อมีดิจิทัล
แหล่งข้อมูล
https://e-estonia.com/solutions/x-road-interoperability-services/x-road/
https://e-estonia.com/solutions/estonian-e-identity/e-residency/
https://e-estonia.com/solutions/e-governance/e-democracy/
https://www.bangkokbankinnohub.com/th/benefits-of-digital-id-for-various-stakeholders/
https://sevenpeakssoftware.com/th/blog/what-is-digital-id
