มลภาวะทางแสงเป็นปัญหาใหญ่สำหรับการเฝ้าดูปรากฎการณ์ท้องฟ้า ผลกระทบจากแสงที่ไม่ได้ควบคุมปริมาณและทิศทางให้เหมาะสมกับบริเวณที่จำเป็นต้องใช้ ทำให้ท้องฟ้าที่เคยมืดมิดกลับไม่มืดสนิทอย่างที่ควรจะเป็น ในขณะพื้นที่ฟ้ามืดที่ใช้สำหรับดูดาวในไทยเริ่มลดน้อยลง
ล่าสุดสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ได้ร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ค้นหาพื้นที่ฟ้ามืดในประเทศไทยที่ซ่อนอยู่ทั้งพื้นที่ป่าอนุรักษ์ และพื้นที่ส่วนบุคคล รวมถึงชานเมือง ผ่านโครงการ “AMAZING DARK SKY IN THAILAND Season 2” โดยหวังกระตุ้นความสนใจสำหรับคนที่ชอบดูดาว หรือนักดูดาวสมัครเล่นทั้งไทยและต่างประเทศให้ได้สัมผัสกับพื้นที่ใหม่ที่ซ่อนอยู่ เรียกได้ว่าเป็นการปลุกกระแสการท่องเที่ยวเชิงดาราศาสตร์ได้อีกทางหนึ่ง
โครงการ Dark Sky in Thailand มีมาตั้งแต่ปี 2563 โดยมีการคัดเลือกเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดจากผู้ส่งเข้าประกวดทั่วประเทศไทย โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อุทยานท้องฟ้ามืด , ชุมชนอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด , เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในพื้นที่ส่วนบุคคล และเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในพื้นที่ชานเมือง
สถานที่ที่ผ่านการขึ้นทะเบียนจะต้องมีความมืดเหมาะสม ตามเกณฑ์ที่วางไว้ เป็นพื้นที่เปิดโล่งสังเกตท้องฟ้าได้โดยรอบ โดยไม่มีแสงสว่างหรือต้นไม้รบกวนมากนัก
ปักหมุด พื้นที่ขึ้นทะเบียนเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด 18 แห่ง ได้แก่
- ลานชมดาว อุทยานแห่งชาติแม่วงก์ จังหวัดกำแพงเพชร
- ลานกลางเต้นท์กลางดง อุทยานแห่งชาติตาพระยา จังหวัดสระแก้ว
- อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา
- ดอยเสมอดาว อุทยานแห่งชาติศรีน่าน จังหวัดน่าน
- วนอุทยานน้ำตกผาหลวง จังหวัดอุบลราชธานี
- สวนสัตว์ขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น
- ซัมมิท กรีนวัลเล่ย์ เชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
- มีลา การ์เดน รีทรีท คอทเทจรีสอร์ท จังหวัดสระบุรี
- คีรีมาลา อีโค่ แคมป์ จังหวัดราชบุรี
- ฟาร์มแสงสุข จังหวัดระยอง
- ไร่เขาน้อยสุวณา จังหวัดนครราชสีมา
- ต้นข้าวหอมบ้านอ้อมดอย จังหวัดเชียงใหม่
- วิลลา เดอ วิว บูทีค รีสอร์ท เชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
- เชียงดาวฟาร์มสเตย์ จังหวัดเชียงใหม่
- บ้านสวน ป่าโป่งดอย จังหวัดเชียงใหม่
- เดอะ ทีค รีสอร์ท จังหวัดเชียงใหม่
- พูโตะ จังหวัดเชียงใหม่
- อ่าวโต๊ะหลี จังหวัดพังงา
- อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง จังหวัดเชียงใหม่
- อุทยานแห่งชาติผาแต้ม จังหวัดอุบลราชธานี
- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว-ทุ่งกระมัง จังหวัดชัยภูมิ
- อุทยานแห่งชาติป่าหินงาม จังหวัดชัยภูมิ
- อุทยานแห่งชาติภูแลนคา จังหวัดชัยภูมิ
- ชุมชนออนใต้ จังหวัดเชียงใหม่
- ไร่องุ่นไวน์ อัลซิดินี่ จังหวัดนครราชสีมา
- โรงแรมเรนทรี เรซิเดนซ์ เขาใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา
- สนามมวกเหล็ก เอทีวี จังหวัดสระบุรี
- บ้านไร่ยายชะพลู จังหวัดสระบุรี
- เดอะเปียโน รีสอร์ท จังหวัดนครราชสีมา
- ไร่องุ่นไวน์กราน-มอนเต้ จังหวัดนครราชสีมา
ในแต่ละพื้นที่จะมีบุคลากรที่ให้ความรู้ทางดาราศาสตร์เบื้องต้นแก่นักท่องเที่ยวได้ และมีสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ เช่น การเดินทาง ห้องน้ำ ที่พัก ร้านอาหาร เป็นต้น ทำให้การดูดาวของเราเป็นเรื่องที่ง่ายขึ้นนั่นเอง
สำหรับใครที่สนใจ สามารถติดตามข้อมูลเพิ่มเติม : https://darksky.narit.or.th/
หรือดาวน์โหลดคู่มือการท่องเที่ยวดูดาวในรูปแบบ e-book : https://citly.me/81xbd